Verrassende ideeën voor een groener en duurzamer schooljaar
Het nieuwe schooljaar duurzaam starten - en dat een heel jaar volhouden - is echt niet zo moeilijk:
- Hergebruik zoveel mogelijk materiaal van het vorige schooljaar.
- Ga voor robuuste schoolspullen (dus eerder in hout of metaal dan in kunststof). Wist je dat er boekentassen bestaan die van gerecycleerde PET-flessen zijn gemaakt?
- Kies eerder hervulbaar schrijfgerief dan wegwerpmateriaal.
- Gebruik lijm op basis van stijfsel, latexvrije gommen, correctievloeistof zonder solventen en meer algemeen spullen met het Europese Ecolabel.
- Een rekenmachientje op zonne-energie is beter.
- Enz., enz.
Sommige ouders en scholen gaan nog een stap verder. Ben je benieuwd hoe zij aan een groenere toekomst werken? Zouden hun oplossingen ook voor jou haalbaar zijn?
Schoolvervoer per paardenkoets
Leerlingen die met de fiets of te voet naar school gaan om hun koolstofafdruk te verkleinen zijn echt geen uitzondering meer. Een opvallend Brussels initiatief voor zachte mobiliteit krijgt veel bijval: schoolvervoer met een … paardenkoets! De initiatiefnemer is de sociale en ecologische coöperatie Hyppy. Twee lobbesen van trekpaarden - Goliath en Germinal - brengen elke ochtend gratis een twintigtal kinderen met de “hippopédibus” naar verschillende scholen. Benieuwd of dit originele en milieuvriendelijke schoolvervoer ook voor jouw (Brusselse) gemeente of school mogelijk is? Neem dan contact op met Hyppy.
Met de auto naar school? Pedibus en carpoolen als alternatief
Hoe vermijden we ’s ochtends chaos aan de schoolpoorten, wanneer ouders allemaal tegelijk hun kinderen wegbrengen? Met de “pedibus”! Naar school gaan wordt meteen een stuk energiezuiniger. Dit is trouwens nog maar één van de talrijke voordelen als je je auto af en toe eens thuislaat.
Hoe werkt het? Begeleiders (ouders of vrijwilligers) wisselen elkaar af om een groep kinderen ’s ochtends naar school te brengen en ’s namiddags weer op te halen. Net zoals bij de bus kunnen kinderen langs een vast traject en op een bepaald tijdstip bij de groep aansluiten. Een groep fietsertjes kan natuurlijk ook! Is de school voor je kind(eren) te ver om er naartoe te stappen? Overweeg dan eens om te carpoolen. Met Schoolpool is dat … kinderspel!
Afvalvrije stoffen schriftomslagen
Sylvie had er genoeg van om de boeken en schriften van haar 3 kinderen te kaften, terwijl de stapels papier en plastic die ze daarbij verbruikte haar ongelukkig maakten. Daarom ontwikkelde ze de Vlop, een afval- en plasticvrije herbruikbare schriftomslag in stof, die je op minder dan een minuut aanbrengt! Zelfs de inkt op de etiketten is eindeloos uitwisbaar. En dit is bovendien een volledig Belgisch product!
Refters die minder verspillen
Ook uit het buitenland komen vaak interessante ideeën aangewaaid. Een school uit de Amerikaanse staat Indiana maakt bijvoorbeeld elke vrijdag een aantal meeneemgerechten met de restjes die de hele week in de schoolrefter zijn achtergebleven. Zo vermindert de school de verspilling in de refter en geeft ze kinderen uit minder begoede gezinnen de kans om gratis enkele lekkere maaltijden mee te nemen voor tijdens het weekend.
Andere scholen rekenen minder aan voor hun maaltijden als kinderen herbruikbare doosjes en potjes meebrengen. Zo motiveren ze de kinderen om minder plastic voor éénmalig gebruik te gebruiken.
Kunnen we hier wat van opsteken? Beslist. Maar ook in ons land komen dergelijke initiatieven van de grond. Zo doet de provincie Luik mee met het Green Deal-project van het Waalse Gewest om maaltijden in schoolrefters gezonder en duurzamer te maken. Het is de bedoeling om per week aan bijna 8 000 leerlingen en 9 000 studenten minstens één maaltijd aan te bieden die aan alle duurzaamheidscriteria voldoet.
Ook de stad Gent levert sinds 2017 inspanningen voor duurzamere schoolmaaltijden. Elke week krijgen de leerlingen een vegetarische maaltijd voorgeschoteld met een aantal biologische, duurzame en seizoensingrediënten. En per jaar twee ecologische menu’s. Nog veel andere scholen in de Franstalige onderwijsnetten laten zich begeleiden door het Collectif Développement Cantines Durables om hoogwaardige, gezonde maaltijden te serveren.
Verscheidene scholen in Wallonië en Brussel delen één keer per week gratis fruit en groenten uit in het kader van het programma “Lait, fruits et légumes à l’école” (gesubsidieerd door de Europese Unie en het Waalse Gewest). Ook Sodexo, het cateringbedrijf dat maaltijden serveert aan kinderen en jongeren van de kleuterklas tot de universiteit, bestrijdt verspilling van voedingsmiddelen met zijn programma WasteWatch.
Klimaatscholen zijn “cool”
In Berlijn krijgt een school het officiële label “Climate School” als ze de leerlingen bewustmaakt van de klimaatverandering en de problemen die daarmee gepaard gaan. Deze scholen organiseren bijvoorbeeld lessen over energiebesparingen op school en thuis, over de waterkringloop, hernieuwbare energiebronnen of CO2-neutrale oplossingen. Scholen kunnen ook een moestuin aanleggen, schuilplaatsen voor egels, insectenhotels en nestkastjes bouwen, enz.
In Frankrijk hebben al bijna 250 000 klassen uit het secundair onderwijs een milieuafgevaardigde, een initiatief van de Franse minister van Onderwijs. In België is dit nog geen verplichting, maar diverse scholen organiseerden op eigen initiatief de verkiezing van milieuafgevaardigden. Een voorbeeld: leerlingen van het Lycée Saint-Jacques in Luik worden “duurzaamheidsambassadeurs”. Ze zetten allerlei acties voor het milieu op en maken hun klasgenoten bewust van de klimaatverandering. Daarvoor delen ze afvalvrije en gezonde snoepjes uit en sporen ze hun medeleerlingen aan om niet langer de snoep- en drankautomaten te gebruiken.
In Brussel verwerven steeds meer scholen het internationale “Eco-Schools”-label van de Foundation for Environmental Education (FEE). Daarvoor moeten ze tijdens de lessen aandacht besteden aan de milieu-uitdagingen en de leerlingen meer bij deze problematiek betrekken.
Organiseer een Groene Schoolclub
Hector organiseerde vorig jaar de eerste Groene Schoolclub in de school van zijn zoon. “Ik werk zelf in de sector van de hernieuwbare energiebronnen. Dus waarom zou ik mijn kennis niet delen met Victors medeleerlingen om hen bewust te maken van de klimaatuitdagingen? De club bespreekt één keer per maand een bepaald thema gedurende twee uur. Daarna geef ik hen kleine opdrachten die verband houden met het thema. Elke keer opnieuw verrassen ze mij met hun enthousiasme om zich in te zetten voor het welzijn van de planeet.” Vind je dit een interessant idee? Er zijn nog veel andere manieren om kinderen op een leuke manier energie te leren besparen!
Niet alleen op school kun je stappen zetten in de richting van een meer koolstofneutrale toekomst. Lees daarom ook onze 5 tips om een afvalvrij gezin te worden en onze 7 tips om als een gezin vol positieve energie door het leven te gaan!
